Steeds meer mensen gebruiken elektrotherapie als aanvulling op fysiotherapie, massage of medicatie. In de praktijk gaat het dan vaak om een TENS-apparaat tegen rugpijn, nekklachten of andere hardnekkige pijntjes. Kleine plakkers op de huid, een zacht elektrisch prikkeltje… en toch voelen veel mensen minder pijn en meer ontspanning. Klinkt bijna te simpel, maar er zit degelijk fysiologisch idee achter.
- Wat is elektrotherapie?
- Hoe werkt TENS-elektrotherapie?
- Waarvoor gebruik je elektrotherapie (TENS)?
- Voordelen van elektrotherapie ten opzichte van alleen medicatie
- Voorbeeld 1: Compact TENS-apparaat voor rug- en nekpijn
- Voorbeeld 2: Combi-apparaat TENS + EMS
- Wanneer moet je voorzichtig zijn met elektrotherapie?
- Hoe kies je een goed elektrotherapie apparaat?
- Conclusie
- Veelgestelde vragen over elektrotherapie (TENS)
In deze blog leggen we uit wat elektrotherapie is, hoe TENS precies werkt, waar je het wel en niet voor gebruikt, en waar je op let als je een elektrotherapie apparaat voor thuis overweegt. We houden het bewust praktisch en begrijpelijk, zonder medische moeilijkdoenerij.
Wat is elektrotherapie?
Elektrotherapie is een verzamelnaam voor behandelingen waarbij met elektrische stroompjes het lichaam wordt beïnvloed. Dat kan bijvoorbeeld zijn om: Pijn te verminderen, spieren te stimuleren of te ontspannen. Doorbloeding en herstel te ondersteunen
In de fysiotherapie zie je vooral drie vormen terug:
- TENS, Transcutane Elektrische Zenuwstimulatie (voor pijnverlichting)
- EMS, Elektromusculaire stimulatie (voor spiertraining/herstel)
- Combi-apparaten, die TENS + EMS in één kastje combineren
We zoomen vooral in op TENS, omdat dat de meest gebruikte vorm van elektrotherapie is voor thuisgebruik.
Hoe werkt TENS-elektrotherapie?
Een TENS-apparaat bestaat uit een klein kastje en een paar elektrodepads (plakkers) die je op de huid rond het pijngebied plakt. Denk aan onderrug, nek, schouder, knie of arm. Via die pads stuurt het apparaat zwakke elektrische stroompjes door de huid naar de onderliggende zenuwen. Die stroompjes doen twee dingen:
- Ze “verwarren” de pijnsignalen
Pijn wordt via zenuwbanen naar je hersenen gestuurd. TENS prikkelt dezelfde zenuwen met ongevaarlijke elektrische signalen, waardoor de pijnsignalen als het ware “in de rij” moeten staan of deels geblokkeerd worden. Dit heet de poorttheorie: de poort voor pijn gaat een beetje dicht. - Ze stimuleren de aanmaak van lichaamseigen pijnstillers
Door de elektrische stimulatie maakt je lichaam meer endorfines aan, je eigen natuurlijke pijnstillers. Dat kan zorgen voor een meer ontspannen, minder pijnlijk gevoel, zelfs nog enige tijd ná de TENS-sessie.
Belangrijk om te snappen:
TENS geneest de oorzaak van de pijn meestal niet (bijvoorbeeld slijtage of een hernia), maar kan de pijnbeleving wel tijdelijk flink verminderen. Het is dus een hulpmiddel, geen wondermiddel, maar voor veel mensen wel een heel handig hulpmiddel.
Waarvoor gebruik je elektrotherapie (TENS)?
Elektrotherapie in de vorm van TENS wordt vooral ingezet bij pijnklachten die je dagelijks leven beïnvloeden. De bekendste toepassing is misschien wel chronische rug- en nekpijn: denk aan lage rugpijn, een stijve nek of zeurende schouderpijn die maar niet echt weggaat. Door de zenuwen rond het pijngebied zacht te prikkelen, kan TENS de pijnsignalen richting je hersenen deels “overstemmen”, waardoor de pijn minder aanwezig voelt en je je makkelijker beweegt.
Ook bij gewrichtsklachten en artrose wordt TENS vaak gebruikt. Slijtage in knieën, heupen, handen of schouders kan behoorlijk pijnlijk zijn, vooral bij opstaan, traplopen of langer wandelen. TENS neemt de slijtage zelf niet weg, maar kan de pijn wel dusdanig verlichten dat je weer prettiger in beweging komt, wat juist weer goed is voor je gewrichten. Hetzelfde geldt bij spierpijn en spierspanning: overbelaste of vastzittende spieren, bijvoorbeeld in je onderrug of nek, kunnen door TENS meer ontspannen aanvoelen.
Bij sommige vormen van zenuwpijn (zoals neuropathie, ischias of uitstralende pijn in een been of arm) kan TENS ook verlichting geven, al is dit heel individueel. Sommige mensen merken duidelijke verbetering, bij anderen werkt het minder. Daarnaast wordt TENS geregeld ingezet na een blessure of operatie, altijd in overleg met arts of fysiotherapeut, om pijn in de revalidatiefase te dempen, zodat je beter kunt oefenen en herstellen.
In de praktijk staat TENS zelden los. Het wordt vaak gecombineerd met andere therapieën, zoals fysiotherapie, gerichte beweging, warmte- of koudetherapie en eventueel medicatie. Juist die combinatie maakt dat je beter kunt functioneren in het dagelijks leven: minder pijn, meer bewegingsvrijheid en minder afhankelijkheid van zware pijnstillers.
Voordelen van elektrotherapie ten opzichte van alleen medicatie
Waarom kiezen mensen eigenlijk voor een elektrotherapie apparaat (zoals TENS) naast of in plaats van extra pijnstillers? Een belangrijk voordeel is dat TENS lokaal via de huid werkt en niet via je maag, lever of nieren. Zeker als je al veel medicatie gebruikt, of gevoelig bent voor bijwerkingen van pijnstillers, is het fijn om een methode te hebben die je lichaam intern niet extra belast.
Daarnaast is een TENS-apparaat heel praktisch in het dagelijks leven. Je hoeft niet elke keer naar een praktijk; met een apparaatje voor thuis ga je gewoon op de bank liggen, zit je aan tafel of neem je het mee naar je werk of op reis. Dat maakt elektrotherapie laagdrempelig, als je pijn opspeelt, kun je relatief snel iets doen in plaats van te moeten wachten op een afspraak.
Een ander pluspunt is dat TENS instelbaar is naar jouw gevoel. Je kunt kiezen uit verschillende programma’s (bijvoorbeeld massage-achtig, tikken, pulsen) en de intensiteit stapje voor stapje opvoeren tot het voor jou prettig voelt. Op dagen dat je meer last hebt, zet je het iets hoger; als je gevoeliger bent, hou je het subtieler. Zo heb je zelf grip op de behandeling.
Wat bij veel mensen ook meespeelt: bij juist gebruik zijn de bijwerkingen meestal beperkt. Soms zie je wat lichte roodheid of huidirritatie op de plek waar de elektrodeplakkers zaten, maar ernstige reacties zijn zeldzaam. Dat maakt TENS aantrekkelijk als extra hulpmiddel bij langdurige pijn, zeker vergeleken met de mogelijke bijwerkingen van langdurig gebruik van zware pijnstillers.
Belangrijk om af te sluiten met een reality check: elektrotherapie is geen vervanging voor goed medisch advies. Zie een TENS-apparaat als aanvulling op wat je arts of fysiotherapeut met je afspreekt, niet als zelfstandig wondermiddel. Twijfel je of het in jouw situatie veilig en zinvol is? Dan blijft het uitgangspunt: altijd even overleggen met je (huis)arts of behandelaar.
Voorbeeld 1: Compact TENS-apparaat voor rug- en nekpijn
Een compact TENS-apparaat is ideaal voor wie wil starten met elektrotherapie. Zo’n apparaatje past in je handpalm, werkt meestal op batterijen of USB-oplaadbaar, en heeft 2 of 4 elektrodepads.
Hoe gebruik je het? (globaal)
Je plakt de pads aan weerszijden van de pijnlijke zone (bijvoorbeeld links en rechts van je wervelkolom) en kiest een programma op het kastje. Daarna stel je de intensiteit op tot je een duidelijke tinteling voelt, maar geen pijn. Een sessie duurt meestal 20–30 minuten.
Pluspunten
- Zeer laagdrempelig: licht, klein, makkelijk in gebruik
- Meestal meerdere programma’s
- TENS apparaat tegen rugpijn
- nek- en schouderklachten
Minpunten
- Minder uitgebreid
- Elektrodepads moeten af en toe worden vervangen
Dit soort apparaten zijn perfect als je wil ontdekken of elektrotherapie bij jou past, zonder meteen een groot systeem aan te schaffen.
Voorbeeld 2: Combi-apparaat TENS + EMS
Wil je naast pijnverlichting ook iets doen voor je spieren, dan is een TENS/EMS-combinatieapparaat interessant. Daarmee kun je schakelen tussen:
- TENS-modus, vooral pijnstillend en ontspannend
- EMS-modus, spieractiverend (bijv. voor lichte spiertraining of herstel)
Zo kun je bijvoorbeeld:
- eerst TENS gebruiken om je lage rug minder pijnlijk te maken
- daarna EMS op lage intensiteit inzetten om de rugspieren rustig te activeren en doorbloeding te stimuleren
Pluspunten
- Eén apparaat voor pijn én spierherstel/training.
- Handig bij revalidatie
- Spieren ondersteuning
Minpunten
- Iets complexere bediening
- Niet nodig als je alléén pijn wilt verminderen en niets met spiertraining doet
Let er altijd op dat je een CE-gekeurd medisch elektrotherapie apparaat kiest, met duidelijke handleiding en beveiligingen tegen te hoge intensiteit.
Wanneer moet je voorzichtig zijn met elektrotherapie?
Hoewel elektrotherapie (zoals TENS en EMS) in het algemeen veilig is bij juist gebruik, zijn er wel een paar situaties waarin je extra goed moet opletten. Het is belangrijk om te onthouden dat je met elektrische prikkels werkt; bij sommige medische aandoeningen of hulpmiddelen kan dat ongewenste effecten geven.
Het belangrijkste aandachtspunt is het hebben van een pacemaker of ander elektronisch implantaat (bijvoorbeeld bepaalde hartritmestoornis-apparaten of neurostimulators). De stroompjes van TENS of EMS kunnen in theorie storing geven op deze apparatuur. In zo’n geval geldt eigenlijk altijd: niet gebruiken zonder expliciete toestemming van een arts of specialist. Hetzelfde geldt bij epilepsie. Elektrische stimulatie kan in sommige gevallen een aanval uitlokken, daarom moet je bij epilepsie eerst overleggen met je neuroloog of huisarts voordat je met elektrotherapie begint.
Ook tijdens een zwangerschap is voorzichtigheid geboden. Veel fabrikanten raden gebruik van TENS of EMS op de buik of onderrug af uit voorzorg, omdat er simpelweg weinig onderzoek is gedaan naar de effecten op het ongeboren kind. In het derde trimester wordt het sowieso meestal ontraden om elektroden in de buurt van de buik te plaatsen, tenzij dit onder begeleiding van een professional gebeurt (zoals bij speciale bevallingstherapie).
Daarnaast is de toestand van de huid belangrijk. Plak geen elektroden op open wonden, ontstoken huid, infecties of ernstige huidaandoeningen. De huid moet intact en schoon zijn om goed te geleiden en irritatie of verergering van klachten te voorkomen. Vermijd ook de borststreek direct over het hart: plaats nooit elektroden zo dat de stroom dwars over de borstkas “van links naar rechts” richting hart loopt. De meeste handleidingen benoemen dit expliciet als verboden zone.
Twijfel je of elektrotherapie in jouw situatie veilig is, bijvoorbeeld omdat je een hartziekte, neurologische aandoening, implantaten of andere complexe medische geschiedenis hebt? Maak er dan een vaste regel van: altijd eerst checken bij je huisarts, specialist of fysiotherapeut. Zij kennen jouw situatie en kunnen aangeven of TENS of EMS een verstandige toevoeging is, of dat je beter een andere vorm van pijn- of spiertherapie kunt kiezen.
Hoe kies je een goed elektrotherapie apparaat?
Een elektrotherapie apparaat (TENS) lijkt op het eerste gezicht een simpel ding: kastje, draadjes, plakkers, klaar. Maar als je er eentje wilt kopen, merk je al snel dat er best wat verschil zit tussen de modellen. Het is daarom slim om even verder te kijken dan alleen de prijs.
Om te beginnen speelt het aantal kanalen een rol. Een apparaat met één kanaal stuurt twee elektrodepads aan, met twee kanalen kun je vier pads gebruiken. Dat betekent dat je met een 2‑kanaals TENS bijvoorbeeld beide knieën tegelijk kunt behandelen, of je onderrug en nek in één sessie. Heb je meestal maar één pijnplek, dan is één kanaal vaak voldoende. Verwacht je meerdere zones tegelijk aan te pakken, dan is een 2‑kanaals model praktischer.
Ook de programma’s maken verschil. Sommige apparaten hebben kant‑en‑klare standen zoals “rug”, “nek”, “schouder” of “massage”. Je kiest dan gewoon het gebied en het apparaat regelt de juiste instellingen. Andere toestellen laten je juist alles zelf instellen: frequentie, pulsbreedte, duur. Voor de meeste mensen zijn een paar duidelijke, voorgeprogrammeerde opties ruim voldoende. Alleen als jij (of je fysiotherapeut) precies weet welke instellingen je wilt, is extra instelvrijheid echt nodig.
Verder is gebruiksgemak belangrijker dan je denkt. Een overzichtelijk scherm, knoppen die logisch werken en een heldere handleiding bepalen of je het apparaat straks dagelijks gebruikt of dat het in een la belandt. Hoe eenvoudiger je het in het dagelijks leven kunt bedienen, hoe groter de kans dat TENS ook echt onderdeel wordt van je pijnroutine.
Let daarnaast op het intensiteitsbereik. Je wilt rustig kunnen opbouwen van “net voelbaar” tot “stevige, maar nog prettige prikkel”. Een goed apparaat heeft daarom veel kleine stapjes. Tegelijk moet het goed beveiligd zijn, zodat je niet ineens op een veel te hoge stand schiet. Zeker als meerdere gezinsleden het apparaat gebruiken, geeft dat een veilig gevoel.
Ook de voeding speelt mee. Oplaadbare TENS-apparaten (via USB) zijn handig als je ze vaak gebruikt: je legt ze zo nu en dan even aan de lader en klaar. Apparaten op batterijen zijn weer fijn als je ze maar af en toe nodig hebt of veel meeneemt op reis. Bedenk dus hoe vaak en waar je het apparaat wilt gebruiken, en kies wat daar het beste bij past.
Een punt dat vaak wordt onderschat, is de kwaliteit van de elektrodepads. Die bepalen namelijk hoe comfortabel de behandeling voelt en hoe goed de stroom wordt geleid. Goede gelpads plakken stevig zonder te irriteren, geleiden de stroom gelijkmatig en gaan langer mee. Hele goedkope pads kunnen sneller uitdrogen, loslaten of je huid rood en gevoelig maken. Soms is het dus zinnig om na verloop van tijd een setje betere pads te kopen, dat maakt echt verschil in comfort.
Tot slot: kijk altijd even naar de certificering en herkomst. Een betrouwbaar elektrotherapie apparaat heeft een CE-markering als medisch hulpmiddel en komt van een leverancier met duidelijke informatie en support. Anonieme apparaatjes zonder fatsoenlijke handleiding of contactgegevens kun je beter laten liggen. Het gaat tenslotte wel om stroompjes die je op je eigen lichaam zet; dan wil je zeker weten dat het product getest en veilig is.
Conclusie
Elektrotherapie en dan vooral TENS, is een toegankelijke manier om pijnklachten te verlichten en je lichaam een duwtje in de rug te geven. Met een klein TENS apparaat kun je thuis veilig en gericht zenuwen prikkelen, waardoor pijnsignalen worden gedempt en je lichaam meer lichaamseigen pijnstillers aanmaakt. Voor wie nét een stapje extra wil, kan een combinatieapparaat met EMS ook nog ondersteuning bieden bij spierherstel en -activatie.
Belangrijk blijft: elektrotherapie is een aanvulling, geen wondermiddel. Het werkt het beste als je het combineert met bewegen, goede slaap, eventueel fysiotherapie en een gezonde leefstijl. En heb je een medische aandoening of twijfel je of het veilig is? Overleg dan altijd met een arts of therapeut vóór je begint. Gebruik je elektrotherapie slim, dan kan het een enorm waardevolle tool zijn om je dagelijks leven met minder pijn en meer bewegingsvrijheid te ervaren.
Veelgestelde vragen over elektrotherapie (TENS)
Doet een TENS-behandeling pijn?
Nee, een TENS-behandeling hoort niet pijnlijk te zijn. Je voelt een tinteling of pulserend gevoel, maar het moet comfortabel blijven. Voelt het scherp of onprettig? Dan zet je de intensiteit lager.
Hoe vaak mag ik TENS gebruiken?
Veel mensen gebruiken TENS 1–2 keer per dag, 20–30 minuten per sessie. In overleg met je (huis)arts of fysio kun je een schema afspreken dat past bij jouw klachten.
Mag ik TENS gebruiken in combinatie met medicijnen?
In veel gevallen wel, maar overleg altijd met je arts. TENS is geen vervanging voor voorgeschreven medicatie, maar kan wel helpen om je pijn beter hanteerbaar te maken.
Ook interessant:
- Beste warmtedeken 2025: top 5 elektrische dekens en koopgids
- TENS vs EMS vs PEMF – welke hersteltechniek werkt waarvoor?
- Infraroodlamp & roodlichttherapie – Werking en beste keuzes
- Beste massage gun kopen? Top 5 massage guns voor optimaal spierherstel
- Winterdip? Zo kom je energiek de donkere maanden door
- Rood Licht Therapie pagina
- Thermotherapie: wat is het en wanneer gebruik je warmte of koude?
